ජනරජ‌යේ උත්තරීතර නීතිය වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්යවස්ථාවේ 4(අ) ව්‍යවස්ථාව ප්‍රකාර මහජනතාව ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන්‌නේ තෝරා පත්කර ගත් නි‌යෝජිතයන්‌ගෙන් සමන්විත පාර්ලිමේන්තුව විසිනි. එබැවින් මැතිවරණ ක්‍රමයට අදාළ මූලික විධිවිධාන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා‌වේම අන්තර්ගත කර ති‌බේ.
ඡන්දබලය සහ මැතිවරණයන්ට අදාළ විධිවිධාන ආණ්ඩුක්‍රම ව්යවස්ථාවේ XIV පරිච්‌ඡේද‌යේ අඩංගුව ඇත.
මැතිවරණයකදී ඡන්ද බලය හෙවත් ඡන්ද අයිතිය ආණ්ඩුක්‍රම ව්යවස්ථාවේ විධිවිධානවල සඳහන් වන්‌නේ නි‌ශේධනාත්මක ස්වරූප‌යකිනි. ඒ අනුව 88 වැනි ව්යවස්ථාවේ සඳහන් වන්‌නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්යවස්ථාවේ නිශ්චිත විධිවිධානයකින් නුසුදුස්‌සකු වී නොමැති කල්හි සෑම පුද්ගල‌යෙකුටම ඡන්ද හිමි‌යෙකු හෝ ඡන්ද දායක‌යෙකු වීමට හිමිකම් ලැබිය යුතු බවයි. එ‌හෙත් එකී පුද්ගලයා‌ගේ නම අදාළ ඡන්දහිමි නාම‌ලේඛන‌යේ ලේඛනගත වීම මත එම අයිතිය රඳා පවතින බවත් එහි වැඩිදුරටත් සඳහන් වේ. ඡන්දහිමි නාම‌ලේඛනය සැකසීම ඡන්ද හිමියන් ලියාපදිංචි කිරී‌මේ පන‌තේ දක්වා ඇති අතර එහි වෙනත් කරුණු ද ඇති අතර සෑම ලේඛනයක්ම වාර්ෂික පුනරීක්ෂණය සහ ලේඛනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීම ඕනෑම පුද්ගල‌යෙකු ලේඛනගත කිරීම පිළිබඳව කවර හෝ වි‌රෝධය පෑමක් අවශ්‍ය වන කල්හි එසේ කිරීම සඳහා ද විධිවිධාන අන්තර්ගත වෙයි.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්යවස්ථාවේ 89 වැනි ව්යවස්ථාවේ ඡන්දහිමියෙකු හෝ ඡන්ද දායක‌යෙකු හෝ වශයෙන් ලේඛනගතවීමට නුසුදුස්‌සෙකු වන පහත සඳහන් කරුණු සඳහන්ව ති‌බේ:
පාර්ලිමේන්තු අත්පොත
ශ්‍රී ලංකාවේ මැතිවරණ ක්‍රමය
පාර්ලිමේන්තුවේ කටයුතු සිදුවන ආකාරය
පාර්ලිමේන්තුවේ කටයුතු
© ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව.
සියලු හිමිකම් ඇවිරිණි.
නිර්මාණය සහ සංවර්ධනය TekGeeks
