E   |     |  

පාර්ලිමේන්තුවේ කාන්තා නියෝජනයේ ඉතිහාසය

1931 පටන් කාන්තාවන් ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කර ඇති අතර මේ දක්වා වූ සියලු පාර්ලිමේන්තුවල කාන්තා නියෝජනයක් පැවතුණි. රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාව නියෝජනය කළ ගරු ජේ. එච්. මීදෙණියගේ දූහිතෘ වූ ද, ගරු ඇල්ෆ්‍රෙඩ් ෆ්‍රැන්සිස් මොලමුරේගේ බිරිය වූ ද, ගරු ඇඩ්ලින් මොලමුරේ, පළමු කාන්තා නියෝජිතවරිය ලෙස රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවට තේරී පත් වූවාය.

පාර්ලිමේන්තුවේ කාන්තා නියෝජනය සංඛ්‍යාත්මකව අඩු ගණනක් වුව ද පාර්ලිමේන්තුවේ සහ අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ ඉහළ තනතුරු හොබවා ඇත. කාන්තාවන් දෙදෙනෙකු අග්‍රාමාත්‍ය තනතුර උසුලා ඇති අතර ඉන් එක් අයෙකු ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතු ධූරයටද තේරී පත් වූවාය. ශ්‍රී ලංකාවේ හිටපු අග්‍රාමාත්‍ය, දිවංගත ගරු එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක මැතිතුමාගේ බිරිඳවූ සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනිය, 1960 ජූලි 21 වැනි දින ලොව ප්‍රථම රාජ්‍ය නායිකා වනිතාව බවට පත් වූවාය. ඇයගේ දියණිය වන ගරු චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග මැතිණිය, ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම රාජ්‍ය නායිකා කාන්තාව මෙන්ම ජනාධිපතිනිය බවට පත් වූ ප්‍රථම තැනැත්තියද වූවාය.

එක් අග්‍රාමාත්‍යවරයකු අනුප්‍රාප්තිකව තවත් අග්‍රාමාත්‍යවරයකු බලයට පත් වූ පළමු අවස්ථාව මෙය වූ අතර, රටක අගමැතිවරියක් සහ ජනාධිපතිවරියක් සමකාලීනව එම ධූරයන් හෙබවූ පළමු අවස්ථාව ද විය.

ප්‍රථම මුස්ලිම් ජාතික පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරිය ෆෙරියල් අෂ්රොෆ් මහත්මිය වන අතර ඇය 2000.10.10 දින ප්‍රථම වරට පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වූ අතර පසුව ඇය ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම මුස්ලිම් ජාතික අමාත්‍යවරිය බවටද පත් වූවාය.

ශ්‍රී ලංකාවේ 15 වැනි අග්‍රාමාත්‍යවරයා වන ගරු දිනේෂ් චන්ද්‍ර රූපසිංහ ගුණවර්ධන මහතා හිටපු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියක වන ගරු කුසුම්සිරි ගුණවර්ධන මැතිණියගේ පුත්‍රරත්නයයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ නියෝජනය සම්බන්ධ විස්තර පහත වගුවේ දැක්වේ.

ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ කාන්තා සංසදය

ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ කාන්තා සංසදය

ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ සන්සදය යනු විවිධ දේශපාලන පක්ෂවල, භූගෝලීය ස්ථානවල, වාර්ගික සහ ආගමික කණ්ඩායම් වලින් පැමිණි කාන්තා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන් එක් අරමුණකට - එනම් කාන්තාවන් බලගැන්වීම සහ කාන්තාවන්ට සහ දැරියන්ට එරෙහි සියළු ආකාරයේ ප්‍රචණ්ඩත්වයන් සහ හිංසනයන් තුරන් කිරීම - යන්නට එක් කරන සහ ශ්‍රී ලංකාව තුළ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානත්වය ළඟාකරගැනීම සඳහා නෛතික සහ ප්‍රතිපත්තිමය කාරණා සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන අතර ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය සම්බන්ධයෙන් තීරණ ගන්නා ඉහළම ආයතනය ලෙස කටයුතු කරන පාර්ලිමේන්තුව තුළ තිබෙන සුවිශේෂී යාන්ත්‍රණයකි.

කාන්තා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ සන්සදයේ ක්‍රමෝපායන් අතරට දේශපාලනයේ කාන්තා සහභාගිත්වය වර්ධනය කිරීම, කාන්තා අයිතීන් සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානත්මතාව ආරක්ෂා කිරීම, කාන්තාවන්ට එරෙහි සියළු ආකාරයේ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වීම් සහ හිංසනයන් වැළැක්වීම, සංක්‍රමණික ශ්‍රමිකයන් ඇතුළු කාන්තා ශ්‍රමිකයන්ගේ ශුභ සාධනය සම්බන්ධයෙන් සොයා බැලීම, අඩු වරප්‍රසාද ලත් කාන්තාවන් සහ වැන්දඹුවන් අතර දරිද්‍රතාව තුරන් කිරීම සහ ඔවුන්ට වෘත්තීය පුහුණුව සහ පහසුකම් ලබා දීම ඇතුළත් වේ.

කාන්තාවන් අතර අධ්‍යාපනය ඉහළ නැංවීම, කාන්තාවන්ගේ සෞඛ්‍ය ආශ්‍රිත ගැටළු පිළිබඳව සොයා බැලීම, නෛතික සහාය සහ උපදේශනය ලබා දීම, කාන්තාවන්ගේ යහපත වෙනුවෙන් නීති සම්පාදනය කිරීම සහ පොදුවේ රටේ සංවර්ධනයට දායක වීම කාන්තා සන්සදයේ ක්‍රමෝපායන් ලෙස දැක්විය හැකිය.

පාරිලිමේන්තුවේ කාන්තා සන්සදය තම කටයුතු පාර්ලිමේන්තුවේ උද්දෙශනයන් තුලින් පළාත් පාලන ආයතන වල කාන්තා මන්ත්‍රීවරියන් සමඟ සම්බන්ධීකරණ ක්‍රියාකාරකම් ලෙස, දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන්, වැඩමුළු, පුහුණු, සමුළු සහ මහජන සේවා දිස්ත්‍රික් මට්ටමින් සිදු කරනු ලබයි.

මෙම සන්සදය පසුගිය වසර 18 තුළ කිසිදු දේශපාලන වෙනස්කමකින් තොරව සාර්ථකව කටයුතු කර තිබෙන අතර රටට සැළකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කිරීමට සමත් වී තිබේ. මෙම සන්සදය කාන්තා පළාත් සභා මන්ත්‍රීවරියන් සහ පළාත් පාලන ආයතන වල මන්ත්‍රීවරියන්, ආණ්ඩුවේ අමාත්‍යංශ, දෙපාර්තමේන්තු සහ ආයතන, එක්සත් ජාතීන්ගේ නියෝජිතායතන, දේශීය සහ ජාත්‍යන්තර සිවිල් සමාජ සංවිධාන සහ වෘත්තිකයින් සමඟ සම්බන්ධතා ජාලයක් ගොඩනගාගෙන තිබේ.

කාන්තා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන් 12 දෙනාම මෙම සන්සදයේ සාමාජිකයෝ වෙති. පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ගරු (වෛද්‍ය) සුදර්ශනී ප්‍රනාන්දුපුල්ලේ මහත්මිය මෙම සන්සදයේ සභාපති ධූරය දරන අතර පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ගරු (වෛද්‍ය) සීතා අරඹෙපොල මහත්මිය සහ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ගරු රෝහිණී කුමාරි විජේරත්න මහත්මිය උප සභාපති ධූර වල කටයුතු කරති.

දැක්ම

අපගේ අනාගත දැක්ම

ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ, ආර්ථික සහ දේශපාලන ක්ෂේත්‍රවල කාන්තාවන්ට පිළිගැනීම සහිත ගරුත්වය ඇති කරන සහ සමාන තත්ත්වයන් සහ අවස්ථා සළසා දෙන සමාජයක් නිර්මාණය කිරීම.

මෙහෙවර

සාර්ථකත්වය සඳහා වූ අපගේ මෙහෙවර

පක්ෂ දේශපාලන, වාර්ගික සහ ආගමික බැඳීම් සහ වෙනස්කම් හරහා එක්ව ක්‍රියා කිරීම, ශ්‍රී ලංකාව තුළ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවයට ප්‍රතිචාර දක්වන නීති සහ අයවැය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම, නීතිගත කිරීම සහ අධීක්ෂණය කිරීම මගින් සැමට විශේෂයෙන්ම කාන්තාවන්ට සමානාත්මතාවය සහතික කිරීම.

ඉලක්ක

  • සංසදය විසින් පිළිගත් අගයන් හා වටිනාකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමේදී වඩාත් සාධනීයව කටයුතු කල හැකි පරිදි සංසදයේ සහ එහි සාමාජිකයින්ගේ ධාරිතාව වැඩි දියුණු කිරීම.
  • පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ සංසදයේ දැක්ම සහ මෙහෙවර අනුව දැනට ක්‍රියාත්මක වන සහ යෝජිත ආණ්ඩුකරණ, ආර්ථික සහ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා දායක වීමට, කාන්තාවන්ට වෙනස් කොට සැලකීමක් සිදුවන නීති සංශෝධනය කිරීමට/ අහෝසි කිරීමට පෙනී සිටීම සහ අදාළ සියලුම නීති ක්‍රියාත්මක කිරීම අධීක්ෂණය කිරීමට.
  • ප්‍රාදේශීය, පළාත් සහ පාර්ලිමේන්තු මට්ටම් තුළ කාන්තා ක්‍රියාකාරී සහභාගීත්වය සහ දේශපාලන නියෝජනය වැඩි කිරීම.
  • ආපදා වලින් පීඩාවට පත් වූ සහ යුද්ධයෙන් යථා තත්වයට පත්වෙමින් සිටින කාන්තාවන්ට විශේෂ අවධානයක් යොමු කරමින්, ජාතික මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරී සැලැස්මේ විධිවිධාන සහ ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් අනුමත කරන ලද කාන්තා අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා අදාළ සියලුම එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්ති සැලකිල්ලට ගැනීම.

අපගේ අරමුණු

  • දේශපාලනය තුළ කාන්තා සහභාගිත්වය වැඩි කිරීම.
  • කාන්තා අයිතිවාසිකම් සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවීය සමානාත්මතාවය ආරක්ෂා කිරීම.
  • කාන්තාවන්ට එරෙහි සියලු ආකාරයේ හිංසන සහ ප්‍රචණ්ඩත්වයන් වැළැක්වීම.
  • සංක්‍රමණික සේවිකාවන් ඇතුළු කාන්තා ශ්‍රමිකයන්ගේ සුබසාධනය වැඩි දියුණු කිරීම.
  • අඩු වරප්‍රසාද ලත් කාන්තාවන් සහ වැන්දඹුවන් අතර දරිද්‍රතාවය තුරන් කිරීම සහ ඔවුන්ට වෘත්තීය පුහුණුව සහ සම්පත් ලබා දීම.
  • කාන්තාවන් සඳහා අධ්‍යාපන අවස්ථා වැඩි දියුණු කිරීම.
  • කාන්තාවන්ගේ සෞඛ්‍ය ගැටලු ආමන්ත්‍රණය කිරීම.
  • කාන්තාවන් සඳහා නීති ආධාර සහ උපදේශන සැපයීම සහතික කිරීම.
  • කාන්තාවන්ගේ සමස්ත යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා නීති සම්පාදනය කිරීම.
  • පොදුවේ රටේ සංවර්ධනයට දායක වීම.

අපගේ ක්‍රියාකාරකම්

  • පාර්ලිමේන්තුව හරහා උද්දේශන කටයුතු ක්‍රියාත්මක කිරීම.
  • පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන ආයතනවල කාන්තා සභිකවරියන් සමග සම්බන්ධීකරණය වූ කටයුතු සංවිධානය කිරීම.
  • රජයේ අමාත්‍යාංශ, දෙපාර්තමේන්තු සහ ආයතන සමඟ සම්බන්ධීකරණ කටයුතු සිදු කිරීම.
  • දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන්, වැඩමුළු, පුහුණුවීම් සහ සම්මන්ත්‍රණ පැවැත්වීම.
  • දිස්ත්‍රික් මට්ටමින් බාහිරයට ගොස් සේවා ලබාදීමේ ක්‍රියාකාරකම් සංවිධානය කිරීම.
  • එක්සත් ජාතීන්ගේ නියෝජිතායතන සමඟ සම්බන්ධීකරණය වූ ක්‍රියාකාරකම් ක්‍රියාත්මක කිරීම.
  • දේශීය කාන්තා සංවිධාන සහ වෘත්තිකයන් සමඟ හවුල්කාරිත්වයන් ගොඩනඟා ගැනීම.
  • අනෙකුත් කාන්තා පාර්ලිමේන්තු සංවිධාන සහ ජාත්‍යන්තර කාන්තා සංවිධාන සමඟ සහයෝගීතාව වැඩි දියුණු කිරීම.

අපගේ ප්‍රධාන ජයග්‍රහණ

  • පළාත් පාලන මට්ටමින් වැඩි කාන්තා නියෝජනයක් ලබා ගැනීම සඳහා අඛණ්ඩව පෙනී සිටීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, 2017 දී කාන්තාවන් සඳහා 25% ක පංගුවක් සහතික කරමින් පළාත් පාලන පනත සංශෝධනය විය.
  • 2008 අප්‍රේල් මාසයේදී, සියලුම ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ විසින් කාන්තාවන්ට සාම සාකච්ඡා මේසයේ (ආසනයක්) අවස්ථාවක් ලබා දීම සහතික කිරීම සඳහා විවිධ දේශපාලන පක්ෂවල කාන්තා දේශපාලනඥයන්ගේ සන්ධානය (CPCWP) පිහිටුවන ලදී.
  • සිවිල් සමාජ සංවිධානවල සහ කාන්තා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ සංසදයේ සාමාජිකාවන්ට හදිසි ප්‍රතිපත්තිමය අවශ්‍යතා පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීමට, කාන්තා අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ විශේෂඥ දැනුම බෙදා ගැනීමට සහ ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා උපාය මාර්ග සංවර්ධනය කිරීමට වේදිකාවක් ලෙස ක්‍රියා කරන ‘කොළඹ සංවාද’ වැඩසටහන දියත් කරන ලදී.
  • ගැටුම් නිරාකරණය, ව්‍යවස්ථානුකූලභාවයේ මූලධර්ම, එක්සත් ජාතීන්ගේ 1325 යෝජනාව සහ නීති කෙටුම්පත් සම්පාදනය පිළිබඳව කාන්තා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ සංසදයේ සාමාජිකාවන්ට සහ අනෙකුත් ක්‍රියාකාරීන්ට පුහුණුව සහ හැකියා සංවර්ධන අවස්ථා ලබා දෙන ලදී.
  • සංසදයේ තෝරාගත් සාමාජිකාවන් හාවඩ් නීති විද්‍යාලයේ දින පහක කඩිනම් පුහුණු වැඩසටහනකට සහභාගී විය.
  • ජාත්‍යන්තර කාන්තා දිනය සැමරීම සඳහා, 2014 සිට වාර්ෂිකව, එක්සත් ජාතීන්ගේ නේවාසික සම්බන්ධීකාරක කාර්යාලය, එක්සත් ජාතීන්ගේ ජනගහන අරමුදල, UN Women සංවිධානය, සහ Search for Common Ground සංවිධානය (SFCG) සමඟ සහයෝගයෙන් උත්සව සංවිධානය කරන ලදී.
  • කාන්තාවන් සඳහා වන 25% ක පංගුව පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීමට සහ ඔවුන් මුහුණ දෙන අභියෝග පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට පළාත් පාලන මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වන කාන්තා දේශපාලන නායිකාවන් සමඟ පළාත් නවයේම ප්‍රදේශීය සාකච්ඡා පැවැත්වීම.
  • පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන අමාත්‍යාංශය සමඟ එක්ව, ප්‍රදේශීය සාකච්ඡා නවයේ සොයාගැනීම් පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීම සඳහා ජාතික සම්මන්ත්‍රණයක් කැඳවන ලදී.
  • ප්‍රාදේශීය මට්ටමේ කාන්තා දේශපාලන නායිකාවන්ට කාන්තා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියන්ගේ සංසදයේ සාමාජිකයින් හමුවීමට සහ පුරුෂ පාර්ශවයන්ට 2017 සංශෝධිත පළාත් පාලන ආයතන පනත පිළිබඳ ප්‍රශ්න ඇසීමට සහ සැකයන් පැහැදිලි කිරීමට සහ ජාතික මට්ටමේ රාජ්‍ය සහ දේශපාලන ක්‍රියාවලිය තුළ කාන්තාවන් ඉටු කරන කාර්යභාරය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ අවබෝධය ඉහළ නැංවීමට වේදිකාවක් සැපයීම.
  • SFCG සමඟ එක්ව, පොදු ප්‍රවාහන පද්ධතිය තුළ කාන්තාවන් මුහුණ දෙන ලිංගික හිංසනයන්ට එරෙහිව උද්දේශන ව්‍යාපාරයක් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී.
  • ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජ භාවය සහ කාන්තා අයිතිවාසිකම් ඇතුළත් කිරීම සහතික කිරීම සඳහා නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ මෙහෙයුම් කමිටුවට ලිඛිතව සහ වාචිකව කරුණු ඉදිරිපත් කිරීම.





© ශ්‍රී ලංකා පාර්ලි‌මේන්තුව.

සියලු හිමිකම් ඇවිරිණි.

නිර්මාණය සහ සංවර්ධනය  TekGeeks