ස්වදේශ කටයුතු පිළිබඳ උපදේශක කාරක සභාව

පාර්ලිමේන්තුවේ එක් එක් සැසිවාරය ආරම්භයේ දී හා අවශ්‍යතා මතුවන අයුරින් කලින් කලට, තේරිම් කාරක සභාව විසින් අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අමාත්‍යාංශ සංඛ්‍යාවට සමාන උපදේශක කාරක සභා සංඛ්‍යාවක් පත් කරනු ලැබේ.

උපදේශක කාරක සභාවක සභාපති වන්නේ එම කාරක සභාවට සලකා බැලීමට බලය දෙනු ලැබු විෂයයන් භාර අමාත්‍යවරයා ය.

එහෙත්, ජනාධිපතිතුමන් කෙරෙහි පැවරී ඇති අමාත්‍යාංශ සම්බන්ධයෙන්, එකී අමාත්‍යාංශවල නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරු එම උපදේශක කාරක සභාවල සභාපතිවරු වෙති.

උපදේශක කාරක සභාවක සාමාජිකයකු මියගිය විට, ඉල්ලා අස්වූ විට හෝ සාමාජිකත්වය අත්හැර ගිය අවස්ථාවක හෝ තේරීම් කාරක සභාව විසින් කලින් කල උපදේශක කාරක සභාවට එවැනි සාමාජිකයකු වෙනුවට වෙනත් සාමාජිකයකු පත් කරනු ලැබිය හැකි ය. කෙසේ වුව ද, කවර උපදේශක කාරක සභාවක කවර හෝ සාමාජිකයකු එම කාරක සභාවට අවශ්‍ය යැයි සලකන කවර අවස්ථාවකදී වුව ද ඉවත් කිරීමේ සහ ඔහු වෙනුවට වෙනත් සාමාජිකයකු පත් කර ගැනීමේ අයිතිය තේරීම් කාරක සභාව සතු වේ. මේ නියෝගය යටතේ කරනු ලබන හැම පත් කිරීමක් ම පාර්ලිමේන්තුවේ ඊළඟ රැස්වීම් වාරයේදී පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දිය යුතු වේ.

උපදේශක කාරක සභාවකින් තම අත්සන යටතේ වූ ඉල්ලීමක් මගින් කලින් නිවාඩු ලබා නොගෙන ඒ උපදේශක කාරක සභාවේ අනුක්‍රමික රැස්වීම් තුනකට සහභාගී නොවන යම් සාමාජිකයකු, ඒ කාරක සභාවේ තම සාමාජිකත්වය අත්හැර ඇතැයි සලකනු ලැබිය යුතු අතර තේරීම් කාරක සභාවේ එකඟත්වය නොමැතිව ඔහු එම කාරක සභාවට එම පාර්ලිමේන්තු සැසි වාරය තුළ නැවත පත් කිරීම නො කළ යුතුයැයි ස්ථාවර නියෝගවල දැක්වේ.

එසේ වුව ද, එවැනි සාමාජිකයකු පාර්ලිමේන්තුවෙන් ප්‍රථමයෙන් නිවාඩු ලබා ගෙන පාර්ලිමේන්තු රැස්වීම්වලට ඔහු නොපැමිණෙන කාලසීමාව තුළ පවත්වන එවැනි කාරක සභාවක රැස්වීමකට ඉහත විධිවිධාන අදාළ නොවේ.

හැම උපදේශක කාරක සභාවක් ම පාර්ලිමේන්තුවේ පක්ෂ සංයුතිය හැකිතාක් දුරට පිළිබිඹු වන ආකාරයට සැදුම් ලද යුතු වේ. උපදේශක කාරක සභාවට පත් කිරිම් කිරීමේදී තේරීම් කාරක සභාව මන්ත්‍රීවරුන්ගේ මනාපය විමසිය යුතු අතර, හැකි තරම් දුරට මන්ත්‍රීවරුන්ගේ එකී මනාපය අනුව පත් කිරීම් කළ යුතු වේ.

තමා සාමාජිකයකු නොවන උපදේශක කාරක සභාවක රැස්වීම්වලට කාරක සභාවේ සභාපතිගේ ඉල්ලීම පරිදි සහභාගීවීමට ඕනෑම පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකුට අවකාශ ඇති අතර, සභාපති විසින් ඉල්ලා සිටින විටෙක ඔහු ඉන් ඉවත් විය යුතු වේ.

උපදේශක කාරක සභාවක කාර්යය වන්නේ, පනත් කෙටුම්පත් ව්‍යවස්ථා සඳහා වන යෝජනා, පරිපූරක හෝ වෙනත් ඇස්තමේන්තු, වියදම් ප්‍රකාශයන්, යෝජනා, වාර්ෂික වාර්තා හෝ ලේඛන ඇතුළුව, සභාපති විසින් හෝ පාර්ලිමේන්තුව විසින් හෝ යොමු කරනු ලබන කරුණු පරීක්ෂා කර බලා ඒ පිළිබඳව වාර්තා කිරීම ය.

පනත් කෙටුම්පතක් හෝ යෝජනාවක් එම කාරක සභාවේ සභාපති මාර්ගයෙන් කාර්යාරම්භ කිරීමේ බලය උපදේශක කාරක සභාවකට තිබේ.

හැම උපදේශක කාරක සභාවක් ම, සභාපතිවරයා විසින් කැඳවනු ලබන කවර හෝ විටෙක රැස්විය යුතු වේ. උපදේශක කාරක සභාවේ සභාපතිවරයා සහ පාර්ලිමේන්තුවේ මහ ලේකම්වරයා සමඟ සාකච්ඡාකොට සභාපතිවරයා විසින් යටත් පිරිසෙයින් මාසයකට වරක් හෝ රැස්වීමක් කැඳවා අර්ථවත් වැඩ සටහනක් සකස් කරන බවට සහතිකවීම හැම අමාත්‍යාංශයක ම ලේකම්වරයකුගේ වගකීම වෙයි.

එසේ වුව ද, එවැනි උපදේශක කාරක සභාවක, යටත් පිරිසෙයින් සාමාජිකයන් තුන් දෙනෙකුගේ ලිඛිත ඉල්ලීමක් අනුව, හැකිතාක් ඉක්මනින් රැස්වීමක් කැඳවිය යුතු වේ.

මහ ලේකම් හෝ ඔහු විසින් නම් කරනු ලැබු පාර්ලිමේන්තුවේ අන්කිසි නිලධාරීයකු එක් එක් කාරක සභාවේ ලේකම් විය යුතු ය. කාරක සභාවේ ලේකම්ට තම යුතුකම් හා කාර්යයන් ඉටු කිරීමට අවශ්‍ය විය හැකි අන්‍ය කාර්ය මණ්ඩලය, පහසුකම් හා සම්පත් ලබාදිය යුතුය.

උපදේශක කාරක සභාවකට පාර්ලිමේන්තුව විසින් යොමුකරන ලද කරුණු සම්බන්ධයෙන් එම කාරක සභාවේ වාර්තාව, එම කරුණු යොමු කළ දින සිට‍ තෙමසක් ඇතුළත එකී කාරක සභාවේ සභාපතිවරයා විසින් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරනු ලැබිය යුතු වේ. අවශ්‍යයැයි සලකනු ලැබුවහොත් යම් යම් විශේෂ විෂයයන් තවදුරටත් සලකා බැලීමට පාර්ලිමේන්තුව මගින් යෝජනා කරනු ලැබිය හැකි ය. උපදේශක කාරක සභාවක යම් සාමාජිකයකුගේ විරුද්ධ මතයක් වෙතොත් එය වාර්තාවට එක් කරනු ලැබිය හැකි ය.

එහෙත්, උපදේශක කාරක සභාවකට යොමු කරන ලද කරුණු පිළිබඳව උපදේශක කාරක සභාවේ වාර්තාව පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරනු ලබන තෙක් එම කරුණු පාර්ලිමේන්තුව විසින් සලකා නොබැලිය යුතු වේ.

එක් එක් උපදේශක කාරක සභාවට, යම් යම් අය කැඳවීමට හා විභාග කිරීමට ද, ලිපිලේඛනාදිය ගෙන්වා ගැනීමට හා පරීක්ෂා කර බැලීමට ද, තැනින් තැනට යෑමට ද, තමන් වෙත යොමු කර ඇති කරුණු සම්පූර්ණ වශයෙන් සලකා බැලීම සඳහා අවශ්‍ය සියලු ක්‍රියාවන් කිරීමට ද, පාර්ලිමේන්තුව කල් තබනු ලැබ ඇති විටෙක වුව රැස්වීමට ද බලය තිබේ.

උපදේශක කාරක සභාවක ගණපූරණය මන්ත්‍රීන් තිදෙනෙකුගෙන් සමන්විත විය යුතු අතර නියමිත ගණපූරණය නොමැතිව කටයුතු නොකිරීම ඒ උපදේශක කාරක සභාවේ සභාපතිවරයාගේ වගකීම වේ.

අනු කාරක සභා

එක් එක් උපදේශක කාරක සභාවක් විසින් අවශ්‍යයයි උපදේශක කාරක සභාව සලකා එවැනි උපදේශක කාරක සභාවක් විසින් විධාන කරනු ලබන සහ නිශ්චිතව සඳහන් කරනු ලබන කාලසීමාවක් තුළදී යම් කරුණු ගැන විභාග කර එම උපදේශක කාරක සභාවට වාර්තා කිරිම් සඳහා එම කාරක සභාවේ ම සාමාජිකයන්ගෙන් සමන්විත අනු කාරක සභා පත් කරනු ලබන අතර, අනු කාරක සභාවේ කටයුතු කරගෙන යෑමට හැකිවීම සඳහා යම් තැනැත්තකු කැඳවීමට හා විභාග කිරීමට ද, යම් ලියවිල්ලක්, සටහනක් හෝ ලේඛනයක් ගෙන්වා ගැනීමට හා විභාග කර බැලීමට සහ කාරක සභාව වෙත යොමුකර ඇති කරුණු සම්පුර්ණ වශයෙන් සලකා බැලීම සදහා තැනින් තැන යෑමටද, පාර්ලිමේන්තුවේ යම් කල් තැබීමක් තිබුණ ද එය නොතකා රැස්වීමට ද උපදේශක කාරක සභාව අවශ්‍ය යැයි සලකන විටක එවැනි අනුකාරක සභාවකට බලය තිබේ.

එක් එක් අනුකාරක සභාවක් උපදේශක කාරක සභාව නම් කරන සභාපතිවරයකු සහ සාමාජිකයන් දෙදෙනෙකුගෙන් සමන්විත වේ. සභාපතිවරයා ඇතුළු සාමාජිකයන් දෙදෙනෙකුගෙන් එවැනි අනුකාරක සභාවක ගණපූරණය සමන්විත වේ.

එක් අනුකාරක සභාවක සභාපතිවරයා වශයෙන් කටයුතු කරන සාමාජිකයකු සමගාමීව එම තත්ත්වයෙන් එවැනි උපදේශක කාරක සභාවක් විසින් පත් කරන තවත් අනු කාරක සභාවක කටයුතු නොකළ යුතු වේ.

උපදේශක කාරක සභාව අන්‍යාකාරයකින් තීරණය කරතහොත් මිස, අනු කාරක සභාවල සියලු රැස්වීම් පාර්ලිමේන්තුවේ පැවැත්විය යුතු වේ.